Canigó Grand Site

Τίτλος – επωνυμία

Canigó Grand Site

Πεδίο εφαρμογής / τομέας / κλάδος

Βιώσιμος τουρισμός υπαίθρου

Χώρα / Περιοχή

Γαλλία, Περιφέρεια Οξιτανίας, οροσειρά Canigó

Γιατί είναι καλή πρακτική;

Η οροσειρά Canigó είναι ένας δημοφιλής προορισμός στην Περιφέρεια Οξιτανίας, ο οποίος έχει αποκτήσει το εγκεκριμένο σήμα «Grand Site de France» (GSF), το οποίο απονέμεται από το Υπουργείο Οικολογίας της Γαλλίας σε  προορισμούς της χώρας οι οποίοι υλοποιούν έργα διατήρησης, διαχείρισης και προώθησης  βασισμένα στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.

Η πρωτοβουλία Canigó Grand Site αποτελεί μία ιδιαίτερα καλή πρακτική βιώσιμης διαχείρισης φυσικού τουριστικού προορισμού, μιας και η τοπική κοινότητα παρατήρησε νωρίς την επιβάρυνση του  περιβάλλοντος που προκλήθηκε από τις αναπτυσσόμενες τουριστικές δραστηριότητες της περιοχής και κινήθηκε άμεσα προκειμένου να διασφαλίσει έναν βιωσιμότερο τρόπο ανάπτυξης και διαχείρισης της οροσειράς.
 

Πώς εφαρμόζεται;

Η οροσειρά Canigó αποτελεί έναν ιδιαίτερο προορισμό που χαρακτηρίζεται από δύο γεωγραφικές περιοχές: την Αλπική και τη Μεσόγειο. Έχει υψόμετρο 2.784 μέτρα γεγονός που επιτρέπει μια σημαντική διαστρωμάτωση της βλάστησης και ένα ποικίλο φάσμα φυσικών οικοτόπων, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Αποτελείται από 3 Εθνικά Φυσικά Καταφύγια, 1  φυσικό καταφύγιο, 9 περιοχές Natura 2000, 7 Εθνικά Δάση και ένα σημαντικό φυσικό απόθεμα.

Εκτός της πλούσιας φυσικής κληρονομιάς, στην οροσειρά θα συναντήσει κανείς ιδιαίτερα ρωμαϊκά κτίρια (μοναστήρια, ιερά, παρεκκλήσια κτλ.), πόλεις, χωριά αναγνωρισμένα από την Unesco, κάστρα, οχυρώσεις, πύργους και άλλα ιδιαίτερα μνημεία που συνθέτουν την τοπική κληρονομιά.

Τα ανωτέρω ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, η γειτνίασή με τις καταλανικές ακτές και η παρουσία θερέτρων σπα, κατέστησαν την οροσειρά Canigó μια φημισμένη τουριστική περιοχή ήδη από τον 19ο αιώνα, με αποτέλεσμα πλήθος αναπτυξιακών έργων να πραγματοποιηθούν στις πλαγιές της (χιονοδρομικά κέντρα, τουριστικό τρένο, τελεφερίκ, τουριστικές διαδρομές, γκολφ κ.λπ.). Αν και δεν ήταν όλα τα ανωτέρω έργα επιτυχημένα, σημαντική θεωρείται η ανάπτυξη ενός δικτύου μονοπατιών με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασης στον ορεινό όγκο.

Κατά τον 20ο αιώνα στην περιοχή ήδη άρχισαν να περιορίζονται οι δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα και να αναπτύσσονται σημαντικά τουριστικές δραστηριότητες και δράσεις αναψυχής.

Αντιμέτωποι με τις μη αναστρέψιμες επιπτώσεις που προκλήθηκαν από τις τεράστιες υποδομές και την μηχανοκίνητη κυκλοφορία (δρόμοι, ράγες τρένου, τελεφερίκ κτλ), στα τέλη της δεκαετίας του 1990 τοπικοί αιρετοί, υποστηριζόμενοι από το γαλλικό κράτος, ανέλαβαν την πρωτοβουλία να διαχειριστούν την περιοχή με τρόπο ώστε να την προστατέψουν από τις αρνητικές επιπτώσεις τις έντονης τουριστικής δραστηριότητας.

Στο πλαίσιο αυτό, το 1999 επικυρώθηκε η συμφωνία “Opération Grand Site”. Η συμφωνία αυτή απέβλεπε σε έναν θεμελιώδη στόχο, αυτόν της ενθάρρυνσης της διάχυσης των τουριστικών ροών σε ολόκληρο τον ορεινό όγκο και όχι σε μέρος αυτού, προκειμένου να προστατευθούν οι πιο ευαίσθητες φυσικές περιοχές και να διαχυθούν τα οικονομικά οφέλη ισόρροπα στην περιοχή, με παράλληλες ενέργειες αποκατάστασης των υποβαθμισμένων περιοχών.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, συστάθηκε η “Syndicat mixte Canigó Grand Site” (Smcgs), μια ένωση υπεύθυνη για την προστασία και την προώθηση της κληρονομιάς του ορεινού όγκου Canigó. Δημιουργήθηκε το 2002, με πρωτοβουλία της αποκεντρωμένης τοπικής αρχής και περιλαμβάνει  εκπροσώπους από τις τοπικές αρχές της περιοχής. Η Smcgs είναι πλέον ο νόμιμος διαχειριστής και επόπτης του ορεινού όγκου σε ζητήματα κληρονομιάς, υπαίθριων δραστηριοτήτων και τουρισμού, επιβλέπει τη συμφωνία “Opération Grand Site” του ορεινού όγκου Canigó και είναι ο εγγυητής του σήματος GSF.  

Το 2007 επικυρώθηκε η 2η φάση της συμφωνίας “Opération Grand Site” κατά την οποία εγκρίθηκε ένα πολυετές σχέδιο δράσης διαχείρισης του ορεινού όγκου που καλύπτει την περίοδο 2007-2016, ενώ το 2012, η οροσειρά Canigó έλαβε την ετικέτα “Grand Site de France” με υπουργική απόφαση.

Καθώς η οροσειρά Canigó, γίνεται μια διατηρημένη και διαχειριζόμενη τοποθεσία, η Smcgs συγκέντρωσε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς προκειμένου να συνεργαστούν στο πλαίσιο μιας αναπτυξιακής προσέγγισης της περιοχής, η οποία βασίζεται σε δύο κυρίαρχους άξονες:

• Στην ανάπτυξη ενός σχεδίου κυκλοφορίας που στοχεύει στη ρύθμιση της πρόσβασης με μηχανοκίνητα οχήματα και τον σχεδιασμό δικτύου μονοπατιών πεζοπορίας. 
• Στην ενίσχυση και προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.

Η στρατηγική για τη διαχείριση, τη διατήρηση και την αξιοποίηση του ορεινού όγκου Canigó, που περιλαμβάνεται στο σχέδιο δράσης 2007 – 2016, δομήθηκε γύρω από τέσσερις στόχους:

• Διατήρηση της ελκυστικότητας του Canigó μέσα από τη μείωση της εισόδου μηχανοκίνητων οχημάτων , την ανανέωση της εικόνας του ορεινού όγκου και την προώθησή του.
• Προστασία και ενίσχυση των κύριων πόρων του ορεινού όγκου μέσα από την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης, την ενίσχυση των τεχνικών δεξιοτήτων στον περιβαλλοντικό τομέα, τη βελτίωση της ποιότητας του τοπίου.
• Ενδυνάμωση της τοπικής ανάπτυξης μέσα από τη διάχυση των τουριστικών ροών, την προώθηση δομών υποδοχής στους δήμους και την ενθάρρυνση των επαγγελματιών να οργανώσουν νέα τουριστικά προϊόντα στην περιοχή.
• Ενδυνάμωση του σήματος GSF μέσα από την παροχή νέων δεξιοτήτων και τεχνικών εργαλείων στους διαχειριστές της περιοχής, την ενίσχυση της εικόνας όλων των περιοχών που έχουν το σήμα GSF και την πιστοποίηση της περιβαλλοντικής διαχείρισης της οροσειράς Canigó με την διασφάλιση του σήματος GSF.

Σήμερα, η οροσειρά Canigó είναι ένας προορισμός ιδανικός για πεζοπορία, ιππασία, ποδηλασία και άλλα ορεινά σπορ. Προσφέρει μεγάλα σηματοδοτημένα μονοπάτια (Grande Randonnée Trails – δίκτυο μονοπατιών μεγάλων αποστάσεων στην Ευρώπη), φαράγγια, κοιλάδες, σπηλιές, θερμές πηγές και άλλα φυσικά και πολιτιστικά αξιοθέατα.

Αν κάποιος επισκεφτεί την επίσημη ιστοσελίδα του Visit Canigó θα βρει πληροφορίες για:

• Τις πεζοπορικές, ορειβατικές, ποδηλατικές διαδρομές, διαδρομές ιππασίας και κανό (παρέχεται και υλικό χαρτών)
• Τα ιδιαίτερα φυσικά τοπία
• Τα πολιτιστικά μνημεία, τα αξιοθέατα και τα χωριά-πόλεις της περιοχής
• Τα επισκέψιμα μουσεία, κάστρα κτλ.
• Τις εκδηλώσεις, τα φεστιβάλ και τις τοπικές εκθέσεις καταγεγραμμένες σε ημερολόγιο
• Την τοπική γαστρονομία και τις τοπικές συνταγές (οδηγίες μαγειρικής)
• Τους μύθους και τις παραδόσεις της περιοχής
• Τα καταλύματα και τις παροχές εστίασης
• Το τουριστικό τρένο που εξυπηρετεί την περιοχή
•  Τις παρεχόμενες υπηρεσίες σπα
• Τον καιρό, τους τρόπου πρόσβασης κτλ.

Πού εφαρμόζεται;

Η οροσειρά Canigó είναι ένας προορισμός που προσφέρει ποικίλες δραστηριότητες για όλους και απευθύνεται ιδιαίτερα στους λάτρεις αθλητικών δραστηριοτήτων.

Πότε εφαρμόστηκε;

Η βιώσιμη διαχείριση της οροσειράς ξεκίνησε ήδη από το 1999, ωστόσο ο φορέας Smcgs που έχει την ευθύνη διαχείρισής της συστάθηκε το 2002.

Αποτελέσματα

Από την μεθοδευμένη διαχείριση της οροσειράς Canigó προέκυψαν τα παρακάτω αποτελέσματα για την περιοχή:

• Περιορισμός του κινδύνου υποβάθμισης του φυσικού τοπίου και βελτίωση της εικόνας του προορισμού μέσα από:
  1. την απαγόρευση υλοποίησης μεγάλων έργων που θα μπορούσαν να απειλήσουν το περιβάλλον.
  2. την ελεγχόμενη διαχείριση μηχανοκίνητων οχημάτων (μόνιμη ή εποχική απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων σε συγκεκριμένες διαδρομές, υλοποίηση πεζοδρομήσεων, αύξηση των δημοσίων συγκοινωνιών)
  3. την καλύτερη διάχυση της τουριστικής ροής (σχεδιασμός ενός πυκνού δικτύου δρομολογίων – Tours and Round of Canigó).
• Βελτίωση των υποδομών στα καταφύγια για τους πεζοπόρους.
• Βελτίωση των μονοπατιών της οροσειράς μέσα από τη συνεχή συντήρησή τους.
• Βελτίωση των υπηρεσιών πληροφόρησης μέσα από την αναβάθμιση του συστήματος θερινής υποδοχής και διαχείρισης ροής σε όλη την περιοχή.
• Συνεχής αύξηση της συμμετοχής και κινητοποίησης της τοπικής κοινότητας, κυρίως λόγω της προοπτική απόκτησης του σήματος GSF την περίοδο 2007-2012, ωστόσο δεν έχει αποδυναμωθεί από τότε.
• Ενίσχυση του ρόλου της ένωσης Smcgs μέσα από μια ευρύτερη εδαφική στρατηγική που στοχεύει στο να καταστήσει το Canigó έναν οικολογικό τουριστικό προορισμό που εξυπηρετεί την οικονομία των περιοχών της επικράτειας.
• Αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού της Smcgs και κατ’ επέκταση των προσφερόμενων υπηρεσιών της και του προϋπολογισμού της, λόγω της διεύρυνσης του ρόλου της.

Πληροφορίες

Σήμερα η Smcgs είναι σε διαδικασία ανανέωσης του σήματος GSF για την περίοδο 2018-2024.

Επίσημο site του Massif du Canigó: https://www.visit-canigo.com/en/