Τίτλος – επωνυμία
Ente Mendoza Turismo
Πεδίο εφαρμογής / τομέας / κλάδος
Οινοτουρισμός
Χώρα / Περιοχή
Αργεντινή, Μεντόσα
Γιατί είναι καλή πρακτική;
Η περίπτωση διαχείρισης του οινοτουρισμού στην επαρχία της Μεντόσα της Αρχεντικής αποτελεί μία καλή πρακτική καθώς, ενώ δεν θεωρείται μία περιοχή με μακρόχρονη οινική ιστορία και παράδοση, έχει καταστεί ένας κορυφαίος οινικός προορισμός για τους λάτρεις του κρασιού παγκοσμίως. Βασιζόμενη στην προώθηση της γαστρονομίας της, η επαρχία της Μεντόσα, κύριος πρεσβευτής του οινοτουρισμού της, προσπαθεί να αξιοποιήσει αυτό το συγκριτικό της πλεονέκτημα και να δημιουργήσει μία ισχυρή γαστρονομική ταυτότητα.
Πώς εφαρμόζεται;
Η Αργεντινή θεωρείται μία από τις φημισμένες αμπελοοινικές περιοχές με συνολικά περίπου 570.000 στρέμματα αμπέλια, εκ των οποίων τα 400.000 στρέμματα αμπέλου βρίσκονται στην επαρχία Μεντόσα. Η επαρχία χωρίζεται σε 5 μεγάλες υποπεριοχές κρασιού: First Zone, Uco Valley, East Oasis, Central-North Oasis και South Oasis και διαθέτει συνολικά 209 οινοποιεία. Η ποικιλία που καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στην Μεντόσα είναι η Malbec, η οποία αν και προέρχεται από την Γαλλία, αναπτύχθηκε στην Αργεντινή τις δεκαετίες 1840 και 1850 και σταδιακά επεκτάθηκε ως το κύριο στέλεχος της εθνικής αμπελουργίας. Καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια για να συνδεθεί η περιοχή με αυτό το αμπέλι και αυτό διαφαίνεται από το γεγονός ότι από το 1990 έως το 2009, η έκταση της καλλιέργειας αυξήθηκε κατά 173%. Από τότε, η ποικιλία Malbec εδραίωσε τη θέση της ως η εμβληματική ποικιλία της αργεντίνικης αμπελουργίας και ηγήθηκε των εθνικών εξαγωγών. Ορόσημο στην αμπελοοινική ιστορία της Μεντόσα αποτελεί η αναγνώριση της περιοχής της Luján de Cuyo ως περιοχή Προστατευόμενης Ονομασία Προέλευσης το 1989.
Ο οινοτουρισμός, ως στρατηγική δραστηριότητα, ξεκίνησε στην Αργεντινή το 2000, από το επιμελητήριο οίνου “Bodegas de Argentina” με το έργο “The Mendoza Wine Trails”. Στο πλαίσιο του έργου, δημιουργήθηκε το πρώτο προωθητικό υλικό που παρουσίαζε σχηματικά διαφορετικά μονοπάτια σε κάθε επαρχία της χώρας και περιλάμβανε οινοποιεία, τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς και συνοδευτικές πληροφορίες. Πρέπει να σημειωθεί ότι, ενώ στο έργο προσκλήθηκαν όλα τα οινοποιεία να συμμετάσχουν, κατόπιν έγινε επιλογή με βάση μια σειρά κριτηρίων που θα εξασφάλιζαν την επαρκή εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Επίσης, τα έξοδα για το έργο καταβλήθηκαν από τα ίδια οινοποιεία που συμμετείχαν. Από τότε, νέα μονοπάτια προστέθηκαν και ενσωματώθηκαν στις περιοχές.
Μία ακόμη πρωτοβουλία εθνικής οινοτουριστικής στρατηγικής ήταν το «Σχέδιο Ενοποίησης Οινοτουρισμού της Αργεντινής» για την περίοδο 2007-2011. Το εν λόγω σχέδιο προσέφερε τις προϋποθέσεις για συστημική εγκατάσταση αρθρωμένων πρακτικών μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και των ενδιάμεσων οργανισμών, προς ένα κοινό όφελος. Το σχέδιο προωθήθηκε από την “Inter-American Development Bank” και το “Multilateral Investment Fund”, με το “Bodegas de Argentina” ως εκτελεστική μονάδα και με τη συμμετοχή του Υπουργείου Τουρισμός της Αργεντινής, το Εθνικό Ινστιτούτο Τουρισμού, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Επενδύσεων και τις τοπικές αυτοδιοικήσεις οκτώ επαρχιών κρασιού, εκ των οποίων και η Μεντόσα.
Σε επίπεδο περιφέρειας, η Μεντόσα δεν έχει εκπονήσει κάποιο στρατηγικό σχέδιο για τον οινοτουρισμό. Ωστόσο, εμπεριέχεται στο πρόσφατο “Σχέδιο Ανάπτυξης Γαστρονομικής Ταυτότητας της Μεντόζα 2024-2030” που εκπονήθηκε από την επαρχία της Μεντόσα, μέσω του οργανισμού τουριστικής προβολής του “Ente Mendoza Turismo” και της Ένωσης Ξενοδοχειακών, Γαστρονομικών και Συναφών Επιχειρήσεων της επαρχίας. Ο γενικός στόχος του σχεδίου είναι να προωθήσει τη γαστρονομία ως θεμελιώδη πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης της επαρχίας, τοποθετώντας την ως στρατηγική δραστηριότητα που προάγει τη βιωσιμότητα και συμβάλλει στη δημόσια υγεία, τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας, τη δημιουργία απασχόλησης, την προώθηση της εξαγωγής προϊόντων διατροφής, την εδραίωση του γαστρονομικού τουρισμού και την ενίσχυση της διεθνούς προβολής του brand “Μεντόσα”. Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι στόχος του σχεδίου δεν είναι μόνο να τοποθετηθεί η Μεντόσα ως γαστρονομικό σημείο αναφοράς, αλλά και να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της, ενισχύοντας την αίσθηση της κοινότητας και της βιωσιμότητας.
Το σχέδιο επιδιώκει να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υποστήριξης για την ανάπτυξη του κλάδου, που θα περιλαμβάνει όλους τους κρίκους της αλυσίδας αξίας, από τον πρωτογενή παραγωγό έως τα γαστρονομικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, προωθώντας τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των διαφόρων τομέων της κυβέρνησης και του ιδιωτικού τομέα. Αυτή η συνεργασία θα έχει άμεσο αντίκτυπο στις αγροτικές επιχειρήσεις, τον πολιτισμό, το εμπόριο και τον τουρισμό.
Ο οίνος και η γαστρονομία προωθούνται ως μία ενιαία τουριστική πρόταση και στην επίσημη τουριστική ιστοσελίδα της περιφέρειας, από τον οργανισμό “Ente Mendoza Turismo”. Γευσιγνωσίες, επισκέψεις σε οινοποιεία (δίνονται οι βασικές πληροφορίες επικοινωνίας) και άλλες δραστηριότητες όπως ιππασία, ποδηλασία, γιόγκα, πικνίκ, παιχνίδια, παρακολούθηση ταινιών σε εξωτερικούς χώρους, βόλτα με ελικόπτερο ή αερόστατο, συμμετοχή σε τρύγο, σε συγκομιδή και σε διαγωνισμούς κλαδέματος προτείνονται για τους επισκέπτες. Επίσης στον χάρτη που έχει δημιουργηθεί για την προώθηση του οινοτουρισμό, παρουσιάζονται 4 ονικές περιοχές για επίσκεψη με τον αντίστοιχο κατάλογο των οινοποιείων τους.
Στο πλαίσιο δράσεων προώθησης του οινοτουρισμού, η Περιφέρεια προωθεί επίσης τις τοπικές εκδηλώσεις που αφορούν το κρασί. Η μεγαλύτερη εκδήλωση οίνου είναι το “Fiesta Nacional de la Vendimia” (Εθνικό Φεστιβάλ Συγκομιδής), το οποίο υλοποιείται την εποχή του τρύγου στη Μεντόσα. Πρόκειται για μία μεγάλη γιορτή όπου οι εορταστικές εκδηλώσεις ξεκινούν τον Ιανουάριο και διαρκούν μέχρι το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου, τελειώνοντας με μια παράσταση που λαμβάνει χώρα σε υπαίθριο θέατρο στους πρόποδες των Άνδεων, όπου πάνω από 1000 καλλιτέχνες συμμετέχουν στη σκηνή. Η παράσταση κορυφώνεται με την εκλογή της Εθνικής Βασίλισσας Συγκομιδής που εκπροσωπεί την περιφέρεια για ένα χρόνο. Άλλα επίσης δύο εμβληματικά φεστιβάλ είναι το “Música Clásica por los Caminos del Vino” και το “Tango por los Caminos del Vino”.
Πρέπει να σημειωθεί ότι παρά την μεγάλη οινική φήμη της περιοχής, το πληροφοριακό υλικό που παρουσιάζεται είναι αρκετά περιορισμένο. Ωστόσο, τα οινοποιεία από μόνα τους, και σε εναρμόνιση με τις οινοτουριστικές τάσεις, έχουν διαμορφώσει νέους χώρους για τους επισκέπτες, αίθουσες γευσιγνωσίας, εστιατόρια, ξενώνες, μουσεία, εκθεσιακούς χώρους και προσφέρουν μία ποικιλία οινικών εμπειριών. Επιπλέον, τοπικοί τουριστικοί πράκτορες που ειδικεύονται στο κρασί έχουν επίσης συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στο σχεδιασμό και την υλοποίηση οινικών μονοπατιών, δραστηριοτήτων και γενικότερα στην ανάπτυξη του οινοτουρισμού στη Μεντόσα.
Πού εφαρμόζεται;
Η προσπάθεια προώθησης και προβολής του οινοτουρισμού στην περιοχή της Μεντόσα της Αργεντινή και οι πρωτοβουλίες διαχείρισής του από την αντίστοιχη επαρχία, αφορούν άμεσα τους επισκέπτες της περιοχής και ιδιαίτερα αυτούς που θέλουν να βιώσουν μία αυθεντική οινική και γαστρονομική εμπειρία.
Πότε εφαρμόστηκε;
Ο οργανισμός “Ente Mendoza Turismo” ιδρύθηκε το 2016.
Αποτελέσματα
Η Μεντόσα, έχει αποκτήσει σημαντικές διακρίσεις στον κλάδο του οίνου και της γαστρονομίας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω:
- Ανήκει στο παγκόσμιο δίκτυο πόλεων “Great Wine Capitals”.
- Ανακηρύχθηκε “Διεθνής Πρωτεύουσα Γαστρονομίας και Οίνου” το 2023 και 2024 στην Ibero-American Gastronomy Fair.
- Αναγνωρίστηκε και επιλέχθηκε ως η νέα “Ibero-American Capital of Wine Harmony”, στη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού της Μαδρίτης για την περίοδο 2023-2024. Για ένα χρόνο, η επαρχία κατέχει αυτή τη διάκριση που χορηγείται από την Ιβηροαμερικανική Ακαδημία Γαστρονομίας, η οποία εκτιμά όχι μόνο τη γαστρονομία αλλά ολόκληρο το περιβάλλον που ενισχύει αυτή την αρμονία, η οποία περιλαμβάνει τη βιωσιμότητα, την αμπελοκαλλιέργεια, το συνδυασμό τροφίμων, τον τουρισμό κ.λπ.
- Αποτέλεσε προορισμό του διάσημου Οδηγού Michelin το 2023.
Επίσης, ο οργανισμός τουριστικής προβολής της Μεντόσα, για να μετρήσει την αποτελεσματικότητα των δράσεών της, έχει δημιουργήσει ένα Παρατηρητήριο, το οποίο παρουσιάζει στατιστικά δεδομένα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2023, ο ετήσιος αριθμός τουριστών ήταν 3.822.240 και η μέση διαμονή τους 4 ημέρες. To 22,4% των επισκεπτών θεωρούν τους αμπελώνες και τα οινοποιεία της περιοχής το δεύτερο σε ελκυστικότητα χαρακτηριστικό του τόπου μετά την οροσειρά της (22,8%) και το 19,6% επισκέπτεται την περιοχή για τους αμπελώνες και τα οινοποιεία της (οι πολιτιστικές δραστηριότητες και τα φυσικά της τοπία προηγούνται σε προτίμηση).
Πληροφορίες
Η επίσημη ιστοσελίδα του οργανισμού “Ente Mendoza Turismo” είναι: https://mendoza.tur.ar/
