Το έλος Καρουμών βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο 2,7 χιλιόμετρα ανατολικά των Χοχλακιών του Δήμου Σητείας. Είναι από τους πλέον απομονωμένους υγρότοπους της Κρήτης και προσεγγίζεται είτε από τη θάλασσα είτε με πεζοπορία στο φαράγγι των Χοχλακιών. Καταλαμβάνει έκταση περί τα 62 στρέμματα. Στο βόρειο τμήμα του όπου και η εκβολή του Χοχλακιανού ρύακα η βλάστηση είναι κυρίως θαμνώδης με επικρατούντα είδη την Πικροδάφνη (Nerium oleander) και τη Λυγαριά (Vitex agnus-castus) αλλά και με είδη φρυγάνων (κυρίως Θυμάρι και αστοιβή). Το νότιο τμήμα είναι επίπεδο, αμμοαργιλώδες και με βλάστηση που αποτελείται από βούρλα (Juncus acusus). Στις αρχές της Άνοιξης όταν το τμήμα αυτό έχει ακόμα νερό, συνήθως βρίθει από γυρίνους Πρασινόφρυνου (Bufo viridis). Επικρατούντα είδη της παρόχθιας βλάστησης του υγροτόπου είναι: η πικροδάφνη (Nerium oleander), η λυγαριά (Vitex agnus-castus) και τα βούρλα (Juncus acusus).
Σε διάφορα σημεία του υγρότοπου υπάρχουν πηγάδια και στη γύρω περιοχή εγκαταλελειμμένες κατασκευές (μάντρες, αναβαθμίδες αλλά και κτίσματα της μινωικής εποχής). Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στον κατάλογο του Π.Δ. για τους νησιωτικούς υγρότοπους (Y432KRI008, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012) και προστατεύεται και σύμφωνα με το ΣΧ.Ο.Ο.Α.Π. Δημοτικού Διαμερίσματος Ιτάνου του Δήμου Σητείας (ΦΕΚ 498/ΑΑΠ/2009). Επιπλέον βρίσκεται εντός των ορίων της αρχαιολογικής περιοχής Καρουμών (ΦΕΚ 1803/Β/1999).
Το έλος των Καρουμών (Κωδικός: KRI008) είναι ένας φυσικός υγρότοπος μέσα στον ομώνυμο κόλπο, από τους περισσότερο απομονωμένους σε ολόκληρη την Κρήτη. Ίσως για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει διατηρηθεί αναλλοίωτος και δεν φέρει σημάδια ανθρωπογενών πιέσεων. Μπορούμε να φτάσουμε εδώ μόνον μέσω θαλάσσης ή διασχίζοντας το εντυπωσιακό φαράγγι των Χοχλακιών
Ονομασία υγρότοπου: Έλος Καρουμών
Κωδικός υγρότοπου: Y432KRI008
Τύπος υγρότοπου: Παράκτιος
Εκταση: 36.00 εκτ.
Η περιγραφή του γεωτόπου είναι αποτέλεσμα του ερευνητικού έργου JoinOut. Το έργο με τίτλο «Σύμπραξη Καινοτόμων Δράσεων Τουρισμού Υπαίθρου» και διακριτικό τίτλο: «JoInOuT», υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης "Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας/ΣΣΚ» - 2η Πρόσκληση: Επιχειρήσεις» και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από Εθνικούς Πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ)» του ΕΣΠΑ 2014-2020» (κωδικός Έργου: ΓΓ2CL-0359457).
