Μονή Α. Ειρήνης, Κουμπές

Μια πολύ παλιά μονή που βρίσκεται κοντά στο Ρέθυμνο, η οποία μετά από μεγάλα διαστήματα ερήμωσης και πολλές καταστροφές, σήμερα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χριστιανικού μνημείου που ξαναβρήκε την παλιά του αίγλη χάρη σε συστηματικές αναστηλωτικές εργασίες.

Μονή Α. Ειρήνης, Κουμπές

Το μοναστήρι θα πρέπει να ιδρύθηκε από βυζαντινούς ασκητές που μόναζαν στα σπήλαια της περιοχής. Άλλωστε διάφοροι χώροι της μονής, ακόμη και μεγάλο τμήμα του ναού, είναι λαξευμένα στο βράχο. Κατά την Ενετοκρατία είχε στην κατοχή της μεγάλες εκτάσεις και μάλιστα σ' ένα έγγραφο του 1362 αναφέρεται το όνομα ενός δουλοπάροικου της. Λειτουργούσε σ' όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας ως την επανάσταση του 1821, οπότε άρχισε η συρρίκνωση της. Παρόλα αυτά χρηματοδοτούσε σχολεία του Ρεθύμνου από τα εισοδήματα της και στα τέλη του 19ου αιώνα λειτούργησε Ιερατική Σχολή.

Ακολούθησε μια μεγάλη περίοδος ερήμωσης στην οποία κινδύνεψε να μετατραπεί σε σωρό ερειπίων. Με πρωτοβουλία του τοπικού μητροπολίτη Θεόδωρου, τρεις μοναχές άρχισαν την αναστήλωση του χώρου το 1989 με σεβασμό στον χώρο και την αρχιτεκτονική του. Σε μικρό χρονικό διάστημα αναστηλώθηκαν όλοι οι χώροι, ακόμη και το παλιό Ελαιοτριβείο και το βορδοναρείο (σταύλος), που άλλαξαν χρήση. Έτσι η μοναστική παράδοση επέστρεψε στον βράχο της Αγ. Ειρήνης, πάνω στον οποίο βρίσκεται το μοναστήρι θυμίζοντας παλιό φρούριο.

Οι αναστηλώσεις τιμήθηκαν το 1995 με το Ευρωπαϊκό βραβείο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς EUROPA NOSTRA.

Οι μοναχές που ζουν σήμερα εκεί ασχολούνται με την εκκλησιαστική χειροτεχνία: ράβουν ιερά άμφια ιδιαίτερης τέχνης.