Το Ηράκλειο ήδη από τα χρόνια της Α' Βυζαντινής Περιόδου (330-840 μ.Χ.) διέθετε οχυρώσεις οι οποίες συμπληρώθηκαν τόσο από τους Άραβες κατακτητές (840-961 μ.Χ.) και τους Βυζαντινούς (961-1204 μ.Χ.) όσο και από τους Βενετούς μετά το 1211 μ.Χ.
Η διαφαινόμενη όμως απειλή των Τούρκων υποχρέωσε τη Βενετία να οχυρώσει με τον πλέον σύγχρονο για την εποχή τρόπο την πρωτεύουσα του Regno di Candia. Η μορφή των οχυρωματικών έργων που βλέπουμε σήμερα έχει βασιστεί σε σχέδια του αρχιμηχανικού M. Sanmicheli και κατασκευάστηκαν την περίοδο 1462-1560 περίπου.
Το κυρίως τείχος είχε μήκος τρία χιλιόμετρα και διέθετε τέσσερις πύλες και επτά προμαχώνες που περιβάλλονται από μεγάλη τάφρο που στην εξωτερική της πλευρά διέθετε επιπρομαχώνες οι οποίοι δε σώζονται σήμερα.
Τα οχυρωματικά έργα του Ηρακλείου θεωρούνται, τόσο σε ό,τι αφορά το μέγεθος τους αλλά και την αισθητική και την λειτουργική τους τελειότητα, από τα σημαντικότερα της Ανατολικής Μεσογείου.
Πύλες οχυρώσεων Ηρακλείου
Η βενετσιάνικη οχύρωση της πόλης είχε τέσσερις κύριες πύλες οι οποίες βρίσκονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Στα βόρεια, στο τέρμα της σημερινής οδού 25ης Αυγούστου, υπήρχε η "Πύλη του Μώλου" που οδηγούσε στο λιμάνι. Στα δυτικά υπήρχε η "Πύλη του Παντοκράτορα", δίπλα στην οποία υπάρχει σήμερα η νέα επιβλητική Χανιώπορτα. Ανατολικά στη θέση που σήμερα βρίσκεται η κεντρική πλατεία της πόλης, η Πλατεία Ελευθερίας, βρίσκονταν η "Πύλη του Αγίου Γεωργίου". Στα νότια βρίσκονταν η "Πύλη του Ιησού".
Εκτός από αυτές τις κεντρικές πύλες υπήρχαν ακόμα τρεις πύλες που διευκόλυναν την επικοινωνία της πόλης με την θάλασσα.
Η μία δυτικά ήταν η "Πύλη του Άγιου Ανδρέα" που πήρε το όνομα της από τον ομώνυμο προμαχώνα που ήταν και το ασθενέστερο σημείο της άμυνας των τειχών και από όπου έγινε η είσοδος των Τούρκων στην πόλη το 1669.
Η δεύτερη στα ανατολικά ονομαζόταν "Πύλη της Αμμουδιάς" γιατί οδηγούσε στην παραλία που βρίσκονταν ανατολικά της πόλης. Η τρίτη στα βόρεια είναι η "Πύλη του Δερματά", δυτικότερα από το Ιστορικό Μουσείο.
