Μια διαδρομή που συνδέει κάποιες από τις πιο όμορφες παραλίες της Δυτικής Κρήτης και αποκαλύπτει μοναδικά οικοσυστήματα και γραφικούς οικισμούς.
Καστέλι-Έλος-Ελαφονήσι
Ξεκινάμε από το Καστέλι (1), τη δυτικότερη πόλη του νησιού και ακολουθούμε τη διαδρομή που μας οδηγεί στα Τοπόλια (2).
Λίγο νοτιότερα από το χωριό και πιο χαμηλά από το δρόμο, ξεκινάει το ομώνυμο φαράγγι, το οποίο και μπορούμε να επισκεφτούμε. Το τοπίο στο φαράγγι είναι άγριο και η κοίτη του κατάφυτη, ωστόσο η διάσχιση του με τα πόδια δεν παρουσιάζει μεγάλο βαθμό δυσκολίας και απαιτεί περίπου μία ώρα.
Συνεχίζουμε νότια και μετά από λίγα χιλιόμετρα αρχίζουμε να μπαίνουμε στη μεγάλη κοιλάδα με τα καστανοχώρια της περιοχής του πρώην δήμου Ιναχωρίου.
Στο σημείο αυτό μπορούμε να κάνουμε μια παράκαμψη δεξιά, ακολουθώντας τον ανηφορικό δρόμο προς τον παλιό, αναστηλωμένο οικισμό της Μηλιάς (3), ο οποίος θα μας δώσει μια εικόνα της μορφής που είχαν παλαιότερα οι μικροί αγροτικοί οικισμοί της περιοχής. Ο οικισμός είναι αξιοποιημένος τουριστικά και διαθέτει υποδομές διαμονής και εστίασης.
Ακολουθώντας τη πορεία του δρόμου που οδηγεί στο εσωτερικό της κοιλάδας, φτάνουμε στο χωριό Έλος (4) το οποίο είναι χτισμένο μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με καστανιές, πλατάνια και πολλά περβόλια.
Αξίζει να κάνουμε μια στάση για καφέ ή φαγητό στις ταβέρνες κάτω από τα πλατάνια στο κέντρο του χωριού.
Αφήνοντας πίσω του το Έλος, ο δρόμος συνεχίζει ανηφορικά στη πλαγιά, μέχρι το σημείο που φτάνει σε χαρακτηριστικό, μικρό διάσελο από το οποίο συνεχίζουμε με πορεία νότια. Μπροστά μας αρχίζει να ξεδιπλώνεται η θέα προς τον κάμπο της Χρυσοσκαλίστισσας.
Συνεχίζουμε να κατηφορίζουμε πια μέσα στη κοιλάδα, μέσα σε ένα τοπίο κατάφυτο από πλατάνια, μεγάλες ελιές και περιβόλια για να συναντήσουμε μετά από λίγο το Κεφάλι από όπου ακολουθούμε τη νότια πορεία με κατεύθυνση τον όρμο Στόμιο. Στη συνέχεια αρχίζει να απλώνεται μπροστά μας ο γυμνός κάμπος (5) της Χρυσοσκαλίτισσας.
Η Μονή Χρυσοσκαλίτισσας που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και την Αγ. Τριάδα είναι κτισμένη πάνω σε βραχώδη έξαρση με πανοραμική θέα. O ναός που βλέπουμε σήμερα έχει ανοικοδομηθεί το 1894 και η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου εικάζεται ότι είναι του 10ου αιώνα.
Η παράδοση θέλει να υπάρχει ένα χρυσό σκαλοπάτι στη σκάλα που ανεβαίνει στη μονή το οποίο όμως δεν μπορούν να το δουν οι αμαρτωλοί.
Συνεχίζουμε νοτιότερα και αφού διασχίσουμε τον κάμπο φτάνουμε στο ακρότατο νοτιοδυτικό σημείο της Κρήτης, όπου βρίσκεται το Ελαφονήσι, ένα από πιο εντυπωσιακά τοπία του νησιού.
Το Ελαφονήσι (6) είναι μια μικρή χαμηλή νησίδα η οποία στην ουσία αποτελεί προέκταση της ξηράς, δεδομένου ότι το βάθος της θάλασσας στο στενό που τη χωρίζει απ’ αυτή είναι λιγότερο από ένα μέτρο. Το γεγονός αυτό επιτρέπει να γίνεται η πρόσβαση πάνω στο νησί περπατώντας! Οι λευκές αμμοθίνες που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του νησιού σε συνδυασμό με τις πανέμορφες παραλίες με τα τιρκουάζ νερά δημιουργούν ένα πολύ ενδιαφέρον οικοσύστημα.
Στο δυτικό βραχώδες υπερυψωμένο τμήμα του νησιού - όπου υπάρχει φάρος και ο ομαδικός τάφος των ναυαγών του αυστριακού Imperatrice που ναυάγησε το 1907 - εικάζεται ότι υπήρχε και ιερό του Απόλλωνα. Στο Eλαφονήσι έγινε από τους Τούρκους το 1824 η μεγάλη σφαγή επαναστατών και μεγάλου αριθμού γυναικόπαιδων που είχαν καταφύγει εκεί.
Σήμερα το Ελαφονήσι μαζί με την απέναντι ξηρά αποτελούν προστατευόμενο χώρο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Στο απόγειο της τουριστικής σεζόν όμως γεμίζει ξαπλώστρες και λουόμενους, ωστόσο μπορεί να βρει κανείς μια πιο απόμερη αμμουδιά αν περπατήσει πέρα από την κεντρική παραλία.
Λίγο ανατολικότερα από το Ελαφονήσι αναπτύσσεται ένα από τα λίγα δάση με Κέδρους της Κρήτης, όπου βρίσκεται και η μαγευτική παραλία του Κεδρόδασους. Η περιοχή δεν διαθέτει τουριστικές υποδομές και η πρόσβαση γίνεται μέχρι ενός σημείου οδικώς και στη συνέχεια με μικρή πεζοπορία.
Ελαφονήσι-Σφηνάρι-Φαλάσσαρνα
Στην επιστροφή μας για Καστέλι, στο ύψος του χωριού Κεφάλι (7), ακολουθούμε το δρόμο με δυτική κατεύθυνση, ο οποίος διασχίζει την πλαγιά και προσφέρει μακρινή θέα στη θάλασσα μέχρι το χωριό Κάμπος.
Η διαδρομή περνάει από τον συνοικισμό Μπερμπαθιανά, από τον οποίο κατάγεται η οικογένεια του μεγάλου Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.
Κοντά στον Κάμπο υπάρχει μικρό φαράγγι στο βάθος του οποίου βρίσκεται ο ναός της Αγίας Αικατερίνης. Το φαράγγι καταλήγει μετά από δίωρη πεζοπορία στην όμορφη και απομονωμένη παραλία Πλατανάκια.
Η διαδρομή συνεχίζει βόρεια, και μετά από λίγα χιλιόμετρα οδηγεί στον παραλιακό οικισμό Σφηνάρι. Κατά μήκος της έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε μια βουτιά στην παραλία του Σφηναρίου ή λίγο αργότερα στα ερημικά Κόκκινα Γκρεμνά με τα βαθιά καθαρά νερά.
Το μικρό ψαροχώρι Σφηνάρι (8) αξίζει να το επισκεφτεί κανείς και για έναν επιπλέον λόγο καθώς είναι φημισμένο για τα φρέσκα ψάρια του.
Αφήνοντας το πίσω, συνεχίζουμε βόρεια, και από το χωριό Πλάτανος μπορούμε να επισκεφτούμε τα Φαλάσσαρνα (9) για να απολαύσουμε το εντυπωσιακό ηλιοβασίλεμα σε μια από τις πιο διάσημες παραλίες της Κρήτης, με τα κρυστάλλινα νερά και την ανοιχτόχρωμη άμμο.
Σχετικά κουραστική διαδρομή εξαιτίας του έντονου φυσικού αναγλύφου και των συνεχών στροφών. Θα ανεβοκατέβετε τα υψώματα της περιοχής αρκετές φορές. Το τοπίο, η απεριόριστη θέα δυτικά προς τη θάλασσα, όπως επίσης και ο τελικός προορισμός (Φαλάσσαρνα) θα σας αποζημιώσουν.
