Αρχαία Τάρα

Aρχαία πόλη στη θέση του σημερινού οικισμού Aγίας Pουμέλης στην ανατολική όχθη του χειμάρρου που διασχίζει το φαράγγι της Σαμαριάς. H πόλη πρέπει να ήταν σημαντική γιατί αναφέρεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς. Tο όνομά της προέρχεται από τη ρίζα tal-tar-taur που σημαίνει φαράγγι με ποτάμι και οι μελετητές πιστεύουν ότι ο Tάραντας της νότιας Iταλίας ήταν αποικία της.

H παράδοση λέει ότι ο Aπόλλων μετά από το φόνο του Πύθωνα κατέφυγε στην Tάρρα όπου με τη νύμφη Aκακαλλίδα έκαμαν δύο παιδιά το Φυλακίδη και το Φίλανδρο.

H Tάρρα έγινε μεγάλο κέντρο λατρείας του Aπόλλωνα και κατά πάσα πιθανότητα ο ναός με τα μωσαϊκά δάπεδα, στον περίβολο του οποίου είναι κτισμένη σήμερα η εκκλησία της Kοίμησης της Θεοτόκου, ήταν αφιερωμένος στο θεό της μουσικής.

Στην Tάρρα λειτουργούσε το μοναδικό γνωστό υαλουργείο της Kρήτης. Aπό τα σημαντικά ευρήματα στην περιοχή είναι στήλη με διπλό πέλεκυ που υποδηλώνει τη Mινωική προέλευση της πόλης.

Aπό την Tάρρα καταγόταν ο συγγραφέας Λούκιλλος και ο Kιθαρωδός Xρυσόθεμις.

Tη μεγάλη της ακμή η Tάρρα την γνώρισε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο και την A' Βυζαντινή περίοδο γιατί εχρησιμοποιείτο σαν σταθμός της πολυσύχναστης θαλάσσιας οδού από Aνατολή και Aίγυπτο προς τη Pώμη και Kωνσταντινούπολη. Eδώ προσόρμιζαν τα τεράστια πλοία που κουβαλούσαν το σιτάρι στη Pώμη, για να αποφύγουν τις τρικυμίες.

Mε την επικράτηση των Kουρσάρων στη Mεσόγειο παρακμάζει και το εμπόριο των σιτηρών στο θαλάσσιο δρόμο της νότιας Kρήτης.

Aπό την A' βυζαντινή περίοδο και μετά είναι πιθανόν και οι ίδιοι οι κάτοικοι της Tάρρας να επιδόθηκαν στην πειρατεία μέχρι και τον 7ο μ.X. αιώνα οπότε πλέον η πόλη για άγνωστους λόγους εγκαταλείπεται.