Μινωική Έπαυλη Βαθυπέτρου

Στη θέση Πίσω Λιβάδια, στη νοτιοανατολική πλευρά του Γιούχτα, αποκαλύφθηκε το Μινωικό Μέγαρο του Βαθύπετρου σε ανασκαφή του 1949 από τον Σπ. Μαρινάτο. Βρίσκεται σε απόσταση τριών χιλιομέτρων νότια από τις Αρχάνες.

Μινωική Έπαυλη Βαθυπέτρου

Πρόκειται για μεγάλο κτίριο, σε μερικά του τμήματα διώροφο, με τοίχους καλυμμένους με πολύχρωμο κονίαμα χωρίς τοιχογραφίες. Πιστεύεται ότι χτίστηκε γύρω στο 1600 π.Χ., καταστράφηκε και εγκαταλείφθηκε το 1550 π.Χ. περίπου και στη συνέχεια επισκευάστηκε η νότια πλευρά του. Μέσα στο μέγαρο βρέθηκε και αποκαταστάθηκε λιοτρίβι και πατητήρι σταφυλιών, ευρήματα που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πιθανόν πρόκειται περί αγροικίας. Επίσης ανακαλύφθηκαν εργαλεία υφαντικής και κεραμικοί τροχοί.

Το μέγαρο έχει κεντρική αυλή, υπόστυλη αίθουσα με τέσσερις τετράγωνους στύλους, αποθήκη με δεκαέξι πιθάρια και ιερό. Ένα από τα πιο σπουδαία κινητά ευρήματα είναι μεγάλος ψευδόστομος αμφορέας με διακόσμηση για τη μεταφορά λαδιού. Ο τύπος του αγγείου αυτού δημιουργήθηκε ειδικά για τη μεταφορά του λαδιού.

Τότε η Κρήτη, και αργότερα οι Μυκήνες, είχαν το μονοπώλιο του λαδιού, που το έκαναν εξαγωγή στις χώρες της Μέσης Ανατολής και στην Αίγυπτο, αφού κι εκεί βρέθηκαν τέτοιοι αμφορείς.