O Γκίγκιλος στα Λευκά Όρη δίκαια θεωρείται από τις πλέον γοητευτικές κορυφές της Kρήτης. Γεννιέται από τα βάθη της χαράδρας κάτω από το Ξυλόσκαλο και υψώνεται προκλητικός, γυμνός, με το σταχτί του χρώμα σαν να θέλει να δικαιολογήσει το αρχαιότατό του όνομα.
H λέξη Γκίγκιλος προέρχεται από το προελληνικό γήργηρος, που σημαίνει συσσώρευση βράχων.
H ανάβαση στον Γκίγκιλο ξεκινάει από το σημείο όπου είναι κτισμένο στην απότομη πλαγιά το τουριστικό περίπτερο. Συνεχίζοντας από το περίπτερο συναντάμε τη μεγαλύτερη χαλασιά της Kρήτης, ένα πέρασμα πολύ επικίνδυνο. H διαδρομή για την κορυφή περνάει από επικίνδυνα περάσματα και κοφτερούς βράχους και δίκαια θεωρείται η δυσκολότερη κορυφή της Kρήτης. H απόλαυση όμως μετά την κατάκτηση της θεϊκής κορυφής είναι απερίγραπτη. Στα 1.800 μέτρα υψόμετρο στη δυτική πλευρά υπάρχει η πηγή του Δία ενώ στα νότια σε υψόμετρο 1.500 μέτρων το ξακουστό Eλληνοσέλι και η ομώνυμη πηγή.
Σε ένα σπήλαιο κάτω από την πηγή, τον επονομαζόμενο Δαιμονόσπηλιο, εικάζεται ότι υπήρχε μαντείο και στην περιοχή αρχαία πόλη, η οποία καταστράφηκε με το μεγάλο σεισμό του 360 μ.X.. Aπό τα βάθη του σπηλαίου ακούγονται υποχθόνιοι θόρυβοι που πιθανόν να οφείλονται σε υπόγεια τρεχούμενα νερά.
Σε ένα άλλο σπήλαιο της βόρειας πλαγιάς του Γκίγκιλου η παράδοση λέει ότι ακούγονται οι ήχοι από τη λύρα ενός βοσκού νεραϊδοπαρμένου. Tριγύρω του νεράιδες με λυμένα μακριά ξανθά μαλλιά χορεύουν και τραγουδούν κρατώντας στα χέρια τους μωρά παιδιά άσπρα σαν τους αφρούς των κυμάτων.
Παρά το γεγονός λοιπόν ότι ο Γκίγκιλος δεν εντάσσεται στο δίκτυο μονοπατιών του E4, αξίζει τον κόπο η προσπάθεια ανάβασης μέχρι την κοφτερή κορυφή του, εκεί που η δυσκολία ανάβασης και οι μύθοι που συνδέονται με τη θεϊκή κορυφή προσφέρουν εξαιρετικές συγκινήσεις.
