Οροπέδιο Ανώπολης

Το οροπέδιο της Ανώπολης στα Σφακιά, απέχει μόλις 13 χλμ από τη Χώρα Σφακίων. Ένας φιδογυριστός δρόμος ανεβαίνει τα γυμνά βουνά, προσφέρει απέραντη θέα ως τη Γαύδο και καταλήγει στο πευκόφυτο οροπέδιο.

Σημαντικότερος οικισμός, είναι η Ανώπολη, ένα χωριό που απλώνεται στη θέση της αρχαίας ομώνυμης πόλης, που ήταν μία από τις πόλεις της Κρήτης οι οποίες είχαν συνάψει συμμαχία με τον Ευμένη Β’ της Περγάμου. Ως εκ τούτου η Ανώπολη διατηρούσε την αυτονομία της αλλά και το δικό της νόμισμα και άκμασε κυρίως στα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια.

Σήμερα διατηρούνται ακόμα τμήματα των κυκλώπειων τειχών της αρχαίας πόλης στη βόρεια πλευρά του λόφου της Αγίας Αικατερίνης από όπου μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα μέχρι κάτω στο Λουτρό, το οποίο στην αρχαιότητα υπήρξε το λιμάνι της Ανώπολης με την ονομασία Φοίνικας.

Οροπέδιο Ανώπολης

Η Ανώπολη υπήρξε σημαντικό κέντρο αντίστασης τόσο στη διάρκεια της ενετοκρατίας όσο και στα χρόνια της τουρκικής κατάκτησης και το πλήρωσε ακριβά. Καταστράφηκε από τους ενετούς το 1365 μετά την καταστολή της επανάστασης των Καλλεργών, ξανακατοικήθηκε επί Τουρκοκρατίας και ξανακαταστράφηκε – ολοσχερώς- κατά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770. Ο Δασκαλογιάννης (Ιωάννης Βλάχος) καταγόταν άλλωστε από εδώ, από την παλιά ναυτική οικογένεια των Βλάχων και μπορείς να δεις την προτομή του στην πλατεία του χωριού.

Η επανάσταση του στα Σφακιά με 1.300 άντρες δεν κατάφερε να προκαλέσει γενικό ξεσηκωμό όπως προσδοκούσε, κι όταν αντιλήφθηκε ότι ο αγώνας του ήταν καταδικασμένος παραδόθηκε προκειμένου να σταματήσουν οι Τούρκοι τις σφαγές. Το τέλος του ήταν τραγικό: οι Τούρκοι τον έγδαραν ζωντανό στο Ηράκλειο, στις 17 Ιουνίου 1771.

Στα δυτικά του οροπεδίου της Ανώπολης βρίσκεται το εντυπωσιακό και βαθύ φαράγγι της Αράδαινας που το σχίζει κυριολεκτικά στα δύο.

Η αρχαία Αράδαινα (Αραδήν) ήταν επίσης μια από τις πόλεις της Κρήτης με αυτονομία και δικό της νόμισμα. Ήκμασε στα ρωμαϊκά, βυζαντινά αλλά και ενετικά χρόνια. Η ολική καταστροφή της Αράδαινας ήρθε με την επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770. Σήμερα σώζονται τα ερείπια του εγκαταλελειμμένου χωριού στο χείλος του φαραγγιού και ο βυζαντινός ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου ή Αστράτηγου, προστάτη των Σφακιανών.

Οροπέδιο Ανώπολης

Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος που χτίστηκε μεταξύ του 13ου και 14ου αιώνα ήταν μία από τις τέσσερεις θαυματουργές εκκλησίες των Σφακίων στις οποίες γινόταν η διαδικασία του «ξεκαθαρίσματος». Εδώ οδηγούνταν οι βοσκοί για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι είχαν κλέψει ζώα άλλων βοσκών για να ορκιστούν ενώπιων του Αστράτηγου για την αθωότητα τους. Ήταν τόσο σημαντική η ιεροτελεστία και ισχυρά τα λόγια του όρκου ώστε κανείς δεν τολμούσε να πει ψέματα. 

Σήμερα τις δύο πλευρές του φαραγγιού ενώνει η μεταλλική γέφυρα Bailey από όπου γίνεται bungee jumbing τους καλοκαιρινούς μήνες από ύψος 138 μ. Πρόκειται για την ψηλότερη γέφυρα στην Ελλάδα και τη δεύτερη ψηλότερη στην Ευρώπη από όπου μπορεί να κάνει κάποιος το συγκεκριμένο σπορ.

Όσο για το φαράγγι της Αράδαινας, καταλήγει στην παραλία Μάρμαρα, στο Λιβυκό Πέλαγος, μετά από 5.5 χλμ διαδρομής κατά μήκος της κοίτης του χειμάρου που το διασχίζει.