Η διαδρομή διασχίζει το παραλιακό μέτωπο της περιοχής της Βιάννου, περνώντας από μικρούς παραθαλάσσιους οικισμούς με ήπια τουριστική ανάπτυξη, ιδανικούς για ήρεμες διακοπές στην Κρήτη. Στη συνέχεια περνάει από ημιορεινούς οικισμούς με σπουδαία ιστορία και όμορφη φύση.
Ιδανικά η διαδρομή προτείνεται να ακολουθηθεί τμηματικά, ως οδηγός εξερεύνησης της περιοχής, με διανυκτερεύσεις σε ενδιάμεσες στάσεις.
Ιεράπετρα – Μύρτος – Κάτω Σύμη
Με αφετηρία την Ιεράπετρα (1) οδηγούμε με κατεύθυνση προς τα δυτικά παράλληλα με την ακτογραμμή. Η διαδρομή περνάει από περιοχές με πολλά θερμοκήπια και οδηγεί ως τον Μύρτο (2), ένα γραφικό παραθαλάσσιο οικισμό.
Εδώ μπορούμε να κάνουμε στάση για μια βουτιά στα ήσυχα νερά της παραλίας του οικισμού ή για φαγητό στις ψαροταβέρνες που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα.
Συνεχίζουμε προς τα δυτικά ακολουθώντας πάντα την ακτογραμμή και περνάμε πολλά ερημικά, ήσυχα κολπάκια και αμμουδιές χωρίς ίχνος «οργάνωσης», ιδανικές για όσους αγαπούν την απομόνωση.
Μετά από 5,5 περίπου χλμ. φτάνουμε στα Τέρτσα (3), άλλον ένα μικρό παραθαλάσσιο οικισμό. Στα Τέρτσα υπάρχουν λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες, καθώς και μια μεγάλη παραλία. Στη μικρή κοιλάδα υπάρχουν μανταρινιές, πορτοκαλιές, μουσμουλιές και αρκετές μπανανιές.
Συνεχίζοντας την πορεία μας, ο δρόμος αρχίζει να ανηφορίζει. Αφήνουμε πίσω μας τη θάλασσα και περνάμε από τον Συκολόγο (4). Μετά το χωριό αξίζει να κάνουμε μια μικρή παράκαμψη για να επισκεφτούμε το Καλάμι, ένα εγκαταλελειμμένο μικρό χωριό που μπορεί κανείς να θαυμάσει την αυθεντική κρητική αρχιτεκτονική.
Πριν φτάσουμε στο χωριό Πεύκος και συνεχίσουμε το δρόμο μας για Βιάννο, κάνουμε μια άλλη, πιο μεγάλη παράκαμψη: παίρνουμε τον δρόμο που οδηγεί στην Κάτω Σύμη (5).
Σταδιακά το τοπίο αλλάζει. Γίνεται ολοένα πιο ορεινό και πιο πράσινο μέχρι που φτάνουμε στο ιστορικό αυτό χωριό, που βρίσκεται στις παρυφές ενός από τα σημαντικότερα πευκοδάση της Κρήτης.
Εδώ, στον Β’ΠΠ έλαβαν χώρα αιματηρά γεγονότα και μάλιστα το χωριό (όπως και τα γειτονικά) καταστράφηκε από τους Γερμανούς ως πράξη εκδίκησης, καθώς στα βουνά πάνω από την Σύμη είχαν βρει καταφύγιο πολλοί αντάρτες.
Στην Κάτω Σύμη, στην οποία λειτουργεί και αγροτουριστικό κατάλυμα, μπορούμε να κάνουμε στάση για φαγητό σε κάποια από τις παραδοσιακές ταβέρνες, υπό τους ήχους του τρεχούμενου νερού και κάτω από τη σκιά των πελώριων πλατάνων.
Όσοι έχουν χρόνο και όρεξη μπορούν να συνεχίσουν τη διαδρομή μέσα στο πευκοδάσος της Σύμης που προσφέρεται και για πεζοπορία. Εδώ βρίσκεται ένα σημαντικό αρχαίο ιερό αφιερωμένο στην Αφροδίτη και τον Ερμή το οποίο όμως δυστυχώς δεν είναι επισκέψιμο.Ο δρόμος μετά από αρκετές στροφές οδηγεί στο οροπέδιο του Ομαλού Βιάννου, ένα καταπληκτικό, ανέγγιχτο τοπίο.
Αν δεν έχουμε όμως τόσο χρόνο στη διάθεση μας, μπορούμε απλώς να περπατήσουμε ως την Άνω Σύμη, ένα σχεδόν εγκαταλελειμμένο χωριό όπου δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με τοιχογραφίες του 15ου αι.
Πεύκος – Άνω Βιάννος - Κερατόκαμπος
Από την Κάτω Σύμη επιστρέφουμε στον δρόμο μας με κατεύθυνση Βιάννο, περνώντας από γραφικά μικρά χωριά όπως ο Πεύκος (6), και τα Αμιρά (7).
Στη θέση Σελί στα Αμιρά κάνουμε μια στάση στο μνημείο για το Ολοκαύτωμα της περιοχής. Στο χωριό αξίζει επίσης να επισκεφτεί κανείς το μικρό αλλά αξιόλογο Μουσείο Ολοκαυτώματος Βιάννου.
Στη συνέχεια οδηγούμε ως την ιστορική Άνω Βιάννο (8) όπου απολαμβάνουμε έναν ελληνικό καφέ στην πλατεία, κάτω από τον μεγάλο πλάτανο.
Στην Άνω Βιάννο μπορούμε επίσης να επισκεφτούμε το μικρό Ιστορικό Λαογραφικό μουσείο του χωριού.
Συνεχίζουμε προς Κάτω Βιάννο (9) και πλέον παίρνουμε τον δρόμο με κατεύθυνση προς νότο που οδηγεί στον Κερατόκαμπο. Η θέα είναι υπέροχη και για άλλη μια φορά διασχίζουμε όμορφα χωριά που διατηρούν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα, όπως ο Χόνδρος.
Φτάνοντας στον Κερατόκαμπο (10) ήρθε η ώρα για μια βουτιά στα νερά του Λιβυκού Πελάγους.
Οι καλύτερες παραλίες (Ληστής, Λαρινάκι) βρίσκονται λίγο έξω από τον οικισμό, προς τα δυτικά. Εντυπωσιακή είναι όμως και η παραλία της Δερμάτου, ακόμα πιο δυτικά, και μάλιστα προσφέρει αρκετά δέντρα για σκιά. Το μειονέκτημα της ωστόσο είναι το γεγονός πως είναι ανοιχτή στους ανέμους που πνέουν στην περιοχή.
Στον παραθαλάσσιο οικισμό υπάρχουν όλες οι βασικές υποδομές για ήρεμες διακοπές. Επιπλέον υπάρχει ένα μάλλον απροσδόκητο αξιοθέατο, η Πινακοθήκη Βιάννου που φιλοξενεί αξιόλογα έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών.
Κερατόκαμπος – Έμπαρος – Ενδοχώρα Ηρακλείου
Από τον Κερατόκαμπο η διαδρομή μπορεί να συνεχιστεί ως την ενδοχώρα του νομού Ηρακλείου. Επιστρέφοντας στην Κάτω Βιάννο ακολουθούμε αυτή τη φορά τη διακλάδωση για Έμπαρο. Αφού περάσουμε από την όμορφη Μάρθα και το Θωμαδιανό βρισκόμαστε στην Έμπαρο (11), ένα χωριό χτισμένο στην κοιλάδα του Μπαρίτη ποταμού.
Εδώ αξίζει μια στάση για να δοκιμάσουμε τα περίφημα γλυκά του γυναικείου συνεταιρισμού του χωριού.
Έπειτα μπορούμε να συνεχίσουμε κι άλλο στα ενδότερα του νομού Ηρακλείου με κατεύθυνση προς Καστέλι, το κεφαλοχώρι της περιοχής, περνώντας από ελαιώνες, αμπελώνες και μικρά χωριά (Αφρατί, Παναγία).
Από το Καστέλι μπορούμε να επισκεφτούμε και το γειτονικό Θραψανό με τη μακρόχρονη παράδοση στην κεραμοποιία.
